
تاریخچه کریسمس: از ریشههای باستانی تا جشن مدرن
کریسمس، یکی از بزرگترین و محبوبترین جشنهای سال، هر سال در ۲۵ دسامبر در سراسر جهان برگزار میشود. این روز به عنوان نمادی از شادی، مهربانی و دورهمی خانوادگی شناخته میشود و مردم با تزئین درختهای کریسمس، تبادل هدایا و شرکت در جشنها آن را گرامی میدارند. در این فصل، شهرها با چراغها و تزئینات رنگارنگ زنده میشوند و فضایی از عشق و دوستی در جوامع ایجاد میشود. برگزاری مراسمهای ویژه، برنامههای فرهنگی و جشنهای خیابانی نیز به این جشن جلوهای خاص میبخشد. در این زمان، افراد فرصتی برای دور هم جمع شدن و قدردانی از لحظات خوش و خاطرات مشترک پیدا میکنند. در این مقاله، به بررسی تاریخچه کریسمس و نمادهای جذاب این جشن خواهیم پرداخت.
کریسمس چیست؟
تاریخچه کریسمس به زمانی بازمیگردد که مسیحیان اولیه در رم، تولد عیسی مسیح را جشن میگرفتند. واژه “کریسمس” از ترکیب “مسیح” (Christ) و “مراسم” (Mass) تشکیل شده است که به معنای جشن مسیح است. این روز، علاوه بر جنبه مذهبی، به یک جشن فرهنگی نیز تبدیل شده است که محبت، بخشش و دورهمی خانوادگی را ترویج میدهد.
در طول قرنها، سنتهای کریسمس در نقاط مختلف جهان تغییر کرده و تکامل یافته است. این سنتها شامل تزئین درخت کریسمس، تبادل هدایا و آوازهای شادیبخش کریسمس است.
نمادها و سنتهای کریسمس
یکی از جذابترین جنبههای تاریخچه کریسمس، نمادها و آیینهای مرتبط با آن است که از دیرباز تاکنون به شکلهای مختلف در فرهنگهای مختلف رواج داشته است. برخی از مهمترین این نمادها و سنتها عبارتند از:
تاریخچه درخت کریسمس: درخت کریسمس به عنوان یکی از مهمترین نمادهای این جشن شناخته میشود. این سنت از قرن شانزدهم میلادی در آلمان آغاز شد و به تدریج به سراسر جهان گسترش یافت. درختان کاج با چراغها، توپهای رنگی و زینتآلات دیگر تزئین میشوند و نمادی از زندگی، نور و امید هستند.
بابانوئل، شخصیت افسانهای کریسمس: بابانوئل یا سانتا کلاوز، برگرفته از شخصیت سنت نیکلاس، یک اسقف مهربان در قرن چهارم میلادی است. امروزه بابانوئل نمادی از سخاوت و شادی کریسمس است و کودکان با شور و شوق منتظر دریافت هدایا از او هستند.
آوازهای کریسمس: یکی دیگر از جذابیتهای این جشن، آوازهای سنتی کریسمس است که توسط گروهها یا خانوادهها خوانده میشود و فضایی از شادی و نشاط ایجاد میکند.
پیشنهاد خواندنی: تورهای سال نو میلادی
جشن کریسمس در نقاط مختلف جهان
سنتها و آداب کریسمس در سراسر جهان تفاوتهای زیادی دارند و این تنوع باعث جذابیت بیشتر این جشن شده است. در ادامه به بررسی برخی از این تفاوتها میپردازیم:
اروپا: در آلمان، بازارهای کریسمس با چراغهای خیرهکننده و غذاهای سنتی برگزار میشوند. در ایتالیا، جشنها با شرکت در مراسم کلیسا و صرف وعدههای بزرگ خانوادگی آغاز میشود.
آمریکا: خانهها با چراغهای رنگی و درختان کریسمس تزئین میشوند. خانوادهها دور هم جمع میشوند و هدایا را تبادل میکنند.
آسیا: در کشورهایی مانند ژاپن، کریسمس بیشتر جنبه تفریحی دارد. مردم در این روز غذاهای خاصی مانند مرغ سرخشده و کیک توتفرنگی میخورند.
ایران: اقلیت مسیحیان ایران، به ویژه ارامنه، این روز را با برگزاری مراسم در کلیسا و دورهمیهای خانوادگی جشن میگیرند. درخت کریسمس و هدیه دادن نیز بخشی از این آیین است.
سنتهای جالب و منحصر به فرد کریسمس
کرامپوس: اتریش
در اتریش، به جز بابانوئل، موجودی ترسناک به نام کرامپوس وجود دارد که در روزهای نزدیک به کریسمس به دنبال بچههای بد میگردد. این موجود با چهرههای ترسناک در خیابانها پرسه میزند و بسیاری از مردم برای تماشای رژه کرامپوس به وین میروند.
اسکیتسواری دستهجمعی: کاراکاس
در کاراکاس، ونزوئلا، مردم صبح روز کریسمس به اسکیتسواری در خیابانها میپردازند. این سنت به حدی محبوب شده است که خیابانها از ساعت ۸ صبح بسته میشوند تا اسکیتسواران به سلامت به کلیساها بروند.
گربه یول: ایسلند
در ایسلند، مردم به یاد گربه غولپیکر یول، لباسهای جدیدی برای کریسمس تهیه میکنند. طبق افسانهها، کارگران سختکوش پاداش میگیرند، اما کسانی که کار نمیکنند، قربانی این گربه میشوند.
کریسمس تار عنکبوت: اوکراین
اوکراینیها به جای تزئین درخت کریسمس با چراغها، از تزئینات شبیه تار عنکبوت استفاده میکنند. این سنت به یک داستان عامیانه درباره یک بیوه فقیر برمیگردد که عنکبوتها برایش درخت کریسمس را تزئین کردند.
کنتاکی خوران: ژاپن
کریسمس در ژاپن به یک سنت ملی تبدیل شده است که در آن خانوادهها برای یک وعده ویژه به رستورانهای KFC میروند. این رسم به سال ۱۹۷۴ برمیگردد و امروزه بسیاری از مردم کریسمس را به همین سادگی جشن میگیرند.
خیار ترشی در درخت کریسمس: آلمان
در آلمان، مردم خیارهای ترشی را در درخت کریسمس پنهان میکنند. این سنت احتمالاً به یک افسانه قدیمی درباره نیکلاس مقدس و نجات دو پسر برمیگردد.
جشن در سونا: فنلاند
در فنلاند، سونا به مکانی مقدس تبدیل میشود و مردم در شب کریسمس برهنه شده و مراسم خاصی را برگزار میکنند. اعتقاد بر این است که سونا محل زندگی جنها و روحها است.
کفشهای آتش: هلند
در هلند، کودکان در روزهای منتهی به ۵ دسامبر کفشهای خود را در کنار آتش قرار میدهند تا سینترکلاس برایشان هدایایی بگذارد. این سنت به کودکان این فرصت را میدهد تا هدایای خود را دریافت کنند.
بلفانا جادوگر: ایتالیا
در ایتالیا، بلفانا، یک پیرزن جادوگر، به دیدن کودکان میرود و اگر آنها خوب رفتار کرده باشند، هدایایی برایشان به ارمغان میآورد. این مراسم در شب ۵ ژانویه برگزار میشود.
کاترپیلار سرخ شده: آفریقای جنوبی
در آفریقای جنوبی، خوردن کاترپیلارهای سرخ شده در کریسمس یک سنت عجیبی به نظر میرسد. این خزندهها که در باغها کمیاب هستند، به عنوان نمادی از خوششانسی در نظر گرفته میشوند.
پنهان کردن جارو: نروژ
طبق فولکلور نروژ، در شب کریسمس ارواح شیطانی و جادوگران به آسمان میروند. به همین دلیل، خانوادهها وسایل تمیزکننده را پنهان میکنند تا از دست جادوگران در امان بمانند.
دونالد اردک: سوئد
در سوئد، خانوادهها در روز کریسمس دور تلویزیون جمع میشوند تا کارتون “دونالد اردک” را تماشا کنند. این سنت به دهه ۱۹۶۰ برمیگردد و امروزه جزء جداییناپذیر کریسمس در سوئد است.
درخت پووتوکاوا: نیوزیلند
در نیوزیلند، درخت پووتوکاوا با گلهای زرشکی روشن به عنوان درخت کریسمس استفاده میشود. این درخت نماد زیبایی و شادی در جشنهای کریسمس است.
عروسک tio: کاتالونیا، اسپانیا
در کاتالونیا، عروسکی به نام “Tió de Nadal” وجود دارد که در روز کریسمس بر روی آن ضربه زده و شکلات و میوهها از آن بیرون میآید. این سنت به خاطر شادی و خوشحالی در جشنهای کریسمس بسیار محبوب است.
بز یول: سوئد
بز یول (Yule Goat) یکی از قدیمیترین سنتهای کریسمس در سوئد است که به قرن یازدهم میلادی برمیگردد و به رهبری نیکلاس مقدس، که قدرت کنترل شیطان را دارد، اشاره دارد. در قرن هفدهم، مردان جوان لباس بز میپوشیدند و هدیه میگرفتند، اما در قرن نوزدهم این سنت تغییر کرد و بز به هدیهدهنده تبدیل شد. امروزه، این سنت دیگر منسوخ شده و بز یول به عنوان یک تزئین سنتی روی درختان کریسمس استفاده میشود. در شهرهای بزرگتر، نسخههای غولپیکر از کاه و روبانهای قرمز ساخته میشود و در پایان مراسم کریسمس، این بز غولپیکر آتش زده میشود تا شادی و پایکوبی را جشن بگیرند
راههای جدید برای جشن گرفتن کریسمس
کریسمس با وجود سنتهای دیرینهای که دارد، هر ساله با راههای جدید و خلاقانهای جشن گرفته میشود. برخی از این ایدهها عبارتند از:
- کریسمس سبز: با توجه به اهمیت حفاظت از محیط زیست، بسیاری از افراد به دنبال جشن گرفتن کریسمس به شکلی پایدارتر هستند. استفاده از درختهای کریسمس مصنوعی، هدیههای دوستدار محیط زیست، و کاهش ضایعات میتواند بخشی از این روند باشد.
- سفرهای کریسمسی: بسیاری از خانوادهها و افراد تصمیم میگیرند کریسمس را به عنوان فرصتی برای سفر کردن و دیدن مکانهای جدید استفاده کنند. تورهای کریسمسی به شهرهایی مانند نیویورک، پراگ، و وین که با تزیینات شگفتانگیز خود شهرت دارند، از جمله گزینههای محبوب هستند.
کمک به نیازمندان: یکی از روحیات اصلی کریسمس، کمک به دیگران و بخشش است. بسیاری از افراد و سازمانها در این فصل از سال به فکر کمک به نیازمندان هستند و در فعالیتهای خیریه شرکت میکنند.
کریسمس: جشن عشق و امید
تاریخچه کریسمس به ما یادآوری میکند که این جشن فقط یک رویداد مذهبی نیست، بلکه نمادی از اتحاد، بخشش و عشق است. چه در کلیساهای قدیمی اروپا و چه در خیابانهای پرنور نیویورک، روح اصلی کریسمس همیشه یکسان است: شادی، محبت و قدردانی.