کریسمس، یکی از بزرگترین و محبوبترین جشنهای سال، هر سال در ۲۵ دسامبر در سراسر جهان برگزار میشود. این روز به عنوان نمادی از شادی، مهربانی و دورهمی خانوادگی شناخته میشود و مردم با تزئین درختهای کریسمس، تبادل هدایا و شرکت در جشنها آن را گرامی میدارند. در این فصل، شهرها با چراغها و تزئینات رنگارنگ زنده میشوند و فضایی از عشق و دوستی در جوامع ایجاد میشود. برگزاری مراسمهای ویژه، برنامههای فرهنگی و جشنهای خیابانی نیز به این جشن جلوهای خاص میبخشد. در این زمان، افراد فرصتی برای دور هم جمع شدن و قدردانی از لحظات خوش و خاطرات مشترک پیدا میکنند.
کریسمس یکی از مهمترین روزهای سال برای مسیحیان است که به یاد تولد عیسی مسیح گرامی داشته میشود. واژه “کریسمس” از دو بخش “کریست” (مسیح) و “ماس” (مراسم) تشکیل شده و به معنای “جشن مسیح” است. این جشن نه تنها جنبههای مذهبی دارد، بلکه نمادی از محبت و اتحاد در میان خانوادهها و دوستان نیز محسوب میشود. مردم در این روز با تزئین درختان کریسمس، تبادل هدایا و برگزاری مراسم مذهبی به جشن میپردازند. جشن کریسمس با جشن سال نو متفاوت است؛ اولی به تولد عیسی مسیح اختصاص دارد، در حالی که دومی به پایان سال گذشته و آغاز سال جدید مربوط میشود.
یکی از جذابترین جنبههای کریسمس، نمادها و آیینهای مرتبط با آن است که از دیرباز تاکنون به شکلهای مختلف در فرهنگهای مختلف رواج داشته است. برخی از مهمترین این نمادها و سنتها عبارتند از:
درخت کریسمس، یکی از شناختهشدهترین نمادهای این جشن است. از درختهای کاج طبیعی یا مصنوعی استفاده میشود که با چراغها، توپهای رنگی، و تزیینات دیگر آراسته میشوند. این سنت به قرن شانزدهم میلادی در آلمان بازمیگردد و به مرور به سراسر جهان گسترش یافته است.
بابانوئل یا “سانتا کلاوز” یکی دیگر از شخصیتهای محبوب کریسمس است. این پیرمرد مهربان با لباس قرمز و ریش سفید، هدایای کریسمس را به کودکان هدیه میدهد. افسانه بابانوئل به سنت نیکلاس، یک قدیس مسیحی در قرن چهارم میلادی، بازمیگردد.
یکی از جذابترین قسمتهای کریسمس، تبادل هدایا بین دوستان و خانواده است. این عمل، نمادی از عشق و سخاوت است و همچنین یادآور هدیههای مردان خردمند به حضرت عیسی در زمان تولد اوست.
آوازهای کریسمس که به “کارول” نیز معروف هستند، بخش مهمی از جشن کریسمس را تشکیل میدهند. این آهنگهای شاد و مذهبی توسط گروههای مختلف یا خانوادهها خوانده میشوند و فضای جشن را شادتر و پرشورتر میکنند.
سنتها و آداب کریسمس در سراسر جهان تفاوتهای زیادی دارند و این تنوع باعث جذابیت بیشتر این جشن شده است. در ادامه به بررسی برخی از این تفاوتها میپردازیم:
کریسمس در آمریکا با شور و هیجان فراوانی برگزار میشود. خانهها و خیابانها با چراغهای رنگی و تزیینات زیبا آراسته میشوند و خانوادهها درخت کریسمس خود را آماده میکنند. هدیه دادن و گردهماییهای خانوادگی از بخشهای اصلی این جشن هستند.
در اروپا، سنتهای کریسمس متنوع و جذاب هستند. در آلمان، بازارهای کریسمس از جاذبههای اصلی هستند، جایی که مردم خریدهای خود را انجام داده و غذاها و نوشیدنیهای سنتی را میل میکنند. در ایتالیا، جشنها با وعدههای غذایی بزرگ و حضور در کلیسا آغاز میشود. در فرانسه، یوللاگ (یک نوع کیک چوبی شکل) به عنوان دسر اصلی در شب کریسمس سرو میشود.
در کشورهایی مانند ژاپن و کره جنوبی، کریسمس به عنوان یک جشن فرهنگی پذیرفته شده و بیشتر جنبه تفریحی دارد. در ژاپن، مردم این روز را به عنوان زمانی برای خرید هدایا و گذراندن وقت با خانواده و دوستان میشناسند. همچنین خوردن غذاهای خاص کریسمس مانند کیکهای توت فرنگی و مرغ سرخشده از بخشهای اصلی جشن در این کشور است.
در ایران، اقلیت مسیحیان از جمله ارامنه، کریسمس را با آیینهای خاص خود جشن میگیرند. این جشن با مراسم مذهبی در کلیساها آغاز میشود و پس از آن، خانوادهها دور هم جمع شده و جشن میگیرند. درخت کریسمس، هدیه دادن و خوردن غذاهای خاص نیز بخشی از این جشن در میان مسیحیان ایرانی است.
در اتریش، به جز بابانوئل، موجودی ترسناک به نام کرامپوس وجود دارد که در روزهای نزدیک به کریسمس به دنبال بچههای بد میگردد. این موجود با چهرههای ترسناک در خیابانها پرسه میزند و بسیاری از مردم برای تماشای رژه کرامپوس به وین میروند.
در کاراکاس، ونزوئلا، مردم صبح روز کریسمس به اسکیتسواری در خیابانها میپردازند. این سنت به حدی محبوب شده است که خیابانها از ساعت ۸ صبح بسته میشوند تا اسکیتسواران به سلامت به کلیساها بروند.
در ایسلند، مردم به یاد گربه غولپیکر یول، لباسهای جدیدی برای کریسمس تهیه میکنند. طبق افسانهها، کارگران سختکوش پاداش میگیرند، اما کسانی که کار نمیکنند، قربانی این گربه میشوند.
اوکراینیها به جای تزئین درخت کریسمس با چراغها، از تزئینات شبیه تار عنکبوت استفاده میکنند. این سنت به یک داستان عامیانه درباره یک بیوه فقیر برمیگردد که عنکبوتها برایش درخت کریسمس را تزئین کردند.
کریسمس در ژاپن به یک سنت ملی تبدیل شده است که در آن خانوادهها برای یک وعده ویژه به رستورانهای KFC میروند. این رسم به سال ۱۹۷۴ برمیگردد و امروزه بسیاری از مردم کریسمس را به همین سادگی جشن میگیرند.
در آلمان، مردم خیارهای ترشی را در درخت کریسمس پنهان میکنند. این سنت احتمالاً به یک افسانه قدیمی درباره نیکلاس مقدس و نجات دو پسر برمیگردد.
در فنلاند، سونا به مکانی مقدس تبدیل میشود و مردم در شب کریسمس برهنه شده و مراسم خاصی را برگزار میکنند. اعتقاد بر این است که سونا محل زندگی جنها و روحها است.
در ایتالیا، بلفانا، یک پیرزن جادوگر، به دیدن کودکان میرود و اگر آنها خوب رفتار کرده باشند، هدایایی برایشان به ارمغان میآورد. این مراسم در شب ۵ ژانویه برگزار میشود.
در آفریقای جنوبی، خوردن کاترپیلارهای سرخ شده در کریسمس یک سنت عجیبی به نظر میرسد. این خزندهها که در باغها کمیاب هستند، به عنوان نمادی از خوششانسی در نظر گرفته میشوند.
طبق فولکلور نروژ، در شب کریسمس ارواح شیطانی و جادوگران به آسمان میروند. به همین دلیل، خانوادهها وسایل تمیزکننده را پنهان میکنند تا از دست جادوگران در امان بمانند.
در سوئد، خانوادهها در روز کریسمس دور تلویزیون جمع میشوند تا کارتون “دونالد اردک” را تماشا کنند. این سنت به دهه ۱۹۶۰ برمیگردد و امروزه جزء جداییناپذیر کریسمس در سوئد است.
در نیوزیلند، درخت پووتوکاوا با گلهای زرشکی روشن به عنوان درخت کریسمس استفاده میشود. این درخت نماد زیبایی و شادی در جشنهای کریسمس است.
در کاتالونیا، عروسکی به نام “Tió de Nadal” وجود دارد که در روز کریسمس بر روی آن ضربه زده و شکلات و میوهها از آن بیرون میآید. این سنت به خاطر شادی و خوشحالی در جشنهای کریسمس بسیار محبوب است.
بز یول (Yule Goat) یکی از قدیمیترین سنتهای کریسمس در سوئد است که به قرن یازدهم میلادی برمیگردد و به رهبری نیکلاس مقدس، که قدرت کنترل شیطان را دارد، اشاره دارد. در قرن هفدهم، مردان جوان لباس بز میپوشیدند و هدیه میگرفتند، اما در قرن نوزدهم این سنت تغییر کرد و بز به هدیهدهنده تبدیل شد. امروزه، این سنت دیگر منسوخ شده و بز یول به عنوان یک تزئین سنتی روی درختان کریسمس استفاده میشود. در شهرهای بزرگتر، نسخههای غولپیکر از کاه و روبانهای قرمز ساخته میشود و در پایان مراسم کریسمس، این بز غولپیکر آتش زده میشود تا شادی و پایکوبی را جشن بگیرند
کریسمس با وجود سنتهای دیرینهای که دارد، هر ساله با راههای جدید و خلاقانهای جشن گرفته میشود. برخی از این ایدهها عبارتند از:
کمک به نیازمندان: یکی از روحیات اصلی کریسمس، کمک به دیگران و بخشش است. بسیاری از افراد و سازمانها در این فصل از سال به فکر کمک به نیازمندان هستند و در فعالیتهای خیریه شرکت میکنند.
نتیجهگیری
کریسمس، چه از نظر مذهبی و چه از نظر فرهنگی، یکی از برجستهترین و محبوبترین جشنهای جهان است. این روز نه تنها فرصتی برای تجدید روابط و گذراندن وقت با عزیزان است، بلکه به عنوان نمادی از عشق، بخشش و امید به آیندهای بهتر شناخته میشود. هرچند سنتهای کریسمس در نقاط مختلف جهان تفاوتهایی دارد، اما روح اصلی این جشن همواره یکسان باقی مانده است: شادی، محبت و قدردانی.